Strona główna / Urologia / Badania urologiczne / Biopsja prostaty – diagnostyka
Biopsja prostaty jest badaniem, podczas którego pobierane są drobne wycinki gruczołu krokowego do badania pod mikroskopem. Najbardziej miarodajnym badaniem jest biopsja gruboigłowa. Wykonuje się je pod kontrolą USG za pomocą specjalnej głowicy, którą wprowadza się do odbytu. Następnie ze zmienionych miejsc pobiera się materiał do analizy (badanie histopatologiczne). W ten sposób potwierdza się lub wyklucza obecność komórek rakowych, określa ich rodzaj i stopień złośliwości.
W CM Angelius Provita biopsja prostaty wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym.
Biopsja prostaty nie jest badaniem rutynowym. Wykonuje się ją w razie wystąpienia konkretnych objawów oraz nieprawidłowości w wynikach testów wczesnego wykrywania raka prostaty – gdy wyniki poziomu PSA (swoisty antygen sterczowy) przekraczają normę, a lekarz w badaniu per rectum wykrył nieprawidłowości. Wtedy lekarz może skierować Pacjenta na biopsję prostaty, aby ostatecznie stwierdzić obecność raka.
Procedura polega na pobraniu próbki tkanek prostaty i ocenie jej pod mikroskopem. Igłę wprowadza się na ogół przez ścianę odbytnicy, przy czym bardzo pomocne jest USG transrektalne (dzięki niemu można obserwować wprowadzaną igłę). Aby stwierdzić obecność lub brak komórek rakowych, lekarz musi pobrać od 6 do 13 próbek tkanki prostaty z różnych jej obszarów. Dzięki temu badaniu otrzymuje się fragment tkanki o kształcie cylindrycznym, który następnie badany jest w laboratorium patomorfologicznym. Wyniki są gotowe na ogół w ciągu 1-3 dni, lecz może to trwać dłużej. Jeśli w próbce zostanie stwierdzony rak, patomorfolog określi również tzw. grading, czyli stopień złośliwości histologicznej nowotworu.
Niestety, mimo, że czasami pobiera się więcej próbek, możliwe jest pominięcie obszarów nowotworu. W takim wypadku choroba może być obecna, a w badaniu mikroskopowym próbek nie stwierdza się raka. W medycynie taką sytuację określa się “wynikiem fałszywie ujemnym”. Jeśli lekarz nadal nie jest pewny diagnozy (prawidłowe komórki w próbkach, a poziom PSA wysoki) w krótkim czasie powtarza się biopsję, żeby wykluczyć ostatecznie obecność raka prostaty.
Prawie wszyscy patomorfolodzy do oceny stopnia zaawansowania raka prostaty stosują tzw. skale Gleasona. W skali tej liczbom od 1 do 5 przypisany jest mikroskopwy obraz tkanki prostaty. Jeśli przypomina ona zdrową tkankę oznacza się ją numerem 1 w skali Gleasona. Jeśli komórki tej tkanki mają typowe cechy komórek rakowych, a do tego rozprzestrzeniają się na sąsiadujące tkanki (tworząc tzw. nacieki nowotworowe) oznaczana jest numerem 5. Cyfry 2, 3, 4 oznaczają odpowiednie stadia pośrednie pomiędzy tymi stanami.
Ponieważ w raku prostaty mogą występować obszary o różnych stopniach zaawansowania, grading stosuję się do 2 z nich stanowiących większość objętości nowotworu. Gdy zsumuje się cyfry, które odpowiadają ich obrazom w skali Gleasona, wynik stanowi tzw. Punktacje Gleasona (lub sumę Gleasona), która obejmuje cyfry od 2 do 10. Im wyższy wynik punktacji Gleasona tym większe jest ryzyko szybszego wzrostu i rozprzestrzeniania się raka prostaty.
Z uwagi na fakt, że biopsja należy do badań inwazyjnych, tzn. narusza ciągłość ściany odbytnicy, do tego badania wymagane jest odpowiednie przygotowanie Pacjenta. Zaleca się, by Pacjent do biopsji pozostał na czczo, zastosował środek przeczyszczający oraz odpowiednio wcześniej przyjął lek o działaniu przeciwbakteryjnym. Rodzaj leku przeczyszczającego i przeciwbakteryjnego należy uzgodnić wcześniej z urologiem wykonującym biopsję.
Sugerując się opisem można by przypuszczać, że biopsja prostaty jest badaniem bardzo bolesnym, jednak jeśli stosowany jest tzw. pistolet biopsyjny trwa ono dosłownie sekundy. Pacjent może też zawsze poprosić lekarza o zastosowanie znieczulenia miejscowego.
Pacjenci leczeni lekami z grupy leków przeciwkrzepliwych, obecnie często wykorzystywanymi w leczeniu choroby wieńcowej serca oraz nadciśnieniu tętniczym, koniecznie muszą o tym fakcie poinformować lekarz urologa wykonującego biopsję i zaprzestać przyjmowania leków co najmniej 7 dni przed terminem planowanej biopsji. Zaniedbanie tego może spowodować wystąpienie powikłań po wykonanej biopsji.
W pierwszych dobach po wykonanej biopsji Pacjent może odczuwać pieczenie, ból w cewce moczowej, zaobserwować czerwone zabarwienie moczu, częstsze oddawanie moczu, osłabienie strumienia moczu. W przypadku, gdy dolegliwości te przedłużają, nasilają się lub gdy wystąpi gorączka należy bezwzględnie skontaktować się z urologiem.
Przewiń do góry